آشنایی با مراحل صادرات کالا

صادرات در بخش تجارت بین‌الملل، به معنای خروج کالا یا خدمات از کشور تولیدکننده به کشور مصرف کننده است. فروشنده کالا یا خدمات، صادرکننده و خریدار کالا، واردکننده نامیده می‌شود. از جمله راه‌های توسعه تجارت در سطح بین‌الملل و افزایش سطح درآمد و ایجاد اشتغال، ایجاد تعادل اقتصادی و تقویت روابط بین‌الملل صادرات کالا و خدمات هستند.

صادرات به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. در صادرات مستقیم، صادرکننده مستقیما با خریدار خارجی به توافق می‌رسد و کلیه امور مربوط به فروش، حمل و نقل، بیمه و گمرک و پرداخت و خدمات پس از فروش، به طور مستقیم بین فروشنده و خریدار صورت می‌گیرد. در صادرات غیرمستقیم، صادرکننده به کمک واسطه‌هایی مانند نمایندگان، توزیع‌کنندگان و شرکت‌های تجاری امور مربوطه را پیش می‌برد. در مسیر صادرات می‌تواند موانع مختلفی چون تعرفه‌ها، محدودیت‌های گمرکی، رقابت‌های بین‌المللی، نوسانات ارزی، مشکلات پرداخت و تحریم‌های سیاسی وجود داشته باشد؛ بنابراین برای موفقیت در صادرات باید استراتژی صادراتی مناسب و درستی را طراحی و اجرا کرد.

مراحل صادرات کالا

صادرات کالا و خدمات در تجارت بین‌الملل حساسیت و ظرافیت خاص خود را دارد و آشنایی با فرایند انجام امور صادراتی حائز اهمیت است و عدم دقت و توجه به نکات مهم، منجر به از دست رفتن سرمایه‌های انسانی و مالی می‌شود. بنابراین امر صادرات علاوه بر شناخت کامل و جامع نیازمند برنامه‌ریزی، آینده‌نگری و شناخت شیوه‌های علمی و جلب اعتماد خریداران خارجی دارد.

مراحل صادرات شامل موارد زیر می‌شود:

تعیین استراتژی صادراتی

استراتژی صادراتی یک برنامه کلی برای رسیدن به اهداف صادراتی است. این برنامه شامل موارد مختلفی مانند تحلیل نقاط قوت و ضعف، تعیین بازار هدف، تهدیدها و فرصت‌ها، انتخاب محصولات خوب، داشتن تیم صادراتی خوب، تعیین معیارهای ارزیابی و کنترل است. صادرکنندگان هر کشوری، با توجه به شرایط و امکانات و موقعیت کشور خود، استراتژی صادراتی را تدوین می‌کنند.

شناسایی بازار هدف و خریداران

بازار هدف، در واقع همان مشتریان هستند که نیاز به کالا یا خدمات صادرکننده دارند. شناسایی بازار هدف یکی از مهم‌ترین مراحل صادرات است؛ زیرا به صادرکننده کمک می‌کند تا در بخش بازاریابی و فروش به طور موثر عمل کند. شناسایی بازار هدف مستلزم تحقیق و بررسی دقیق بازار دارد و عوامل مختلفی مانند جمعیت، جغرافیا، فرهنگ، قوانین، رقبا، تقاضا، قیمت، توزیع و تبلیغات در این موضوع دخیل هستند. خریداران هم افراد و سازمان‌هایی هستند که کالا و خدمات را خریداری می‌کنند.

انتخاب و تولید کالای صادراتی

از مراحل مهم صادرات، انتخاب کالای صادراتی است. صادرکننده بهتر است کالایی را انتخاب کند که مطابق با سلایق و نیازهای بازار هدف باشد. میزان رقابت‌پذیری و توانیی رقابت‌پذیری خود را مورد سنجش قرار دهد و به نوع و میزان تقاضای بازار هدف دقت کافی داشته باشد.

قیمت‌گذاری و تهیه پیش فاکتور

پیش فاکتور یک سند تجاری است که فروشنده برای ارائه پیشنهاد فروش خود برای خریدار ارسال می‌کند. در این سند مشخصات کالا یا خدمات، تعداد، قیمت، شرایط پرداخت و زمان انجام معامله نوشته شده است. پیش فاکتور یک تعهد قانونی نیست و صرفا یک پیشنهاد به حساب می‌آید.

بسته‌بندی و برچسب‌گذاری کالا

فرایند بسته‌بندی و برچسب‌گذاری کالا، مهم و حساس است و باید با دقت کافی انجام شود. بسته بندی در واقع قرار دادن کالا در یک محفظه مناسب است تا در برابر رطوبت و نور و ضربه و حرارت آسیب نبیند و ارزش کالا از بین نرود. برچسب‌گذاری کالا به معنای درج اطلاعات مربوط به کالا بر روی بسته‌بندی یا خود کالا است که می‌تواند شامل نام کالا، برند، تاریخ، تولید، نحوه استفاده، قیمت و بارکد باشد.

اخذ مجوزها و مدارک

صادرات کالا و خدمات مستلزم دریافت مجوزهای مربوطه است. برخی از این مدارک و مجوزها شامل کارت بازرگانی، مجوز صدور، گواهی بهداشت و قرنطینه، گواهی استاندارد و بارنامه حمل است.

انتخاب روش حمل و نقل و بیمه کالا

انتخاب روش حمل و نقل و بیمه کالا دو فرایند مهم در تجارت بین‌الملل هستند که تاثیر بسزایی بر هزینه‌ها، زمان، ایمنی و کیفیت کالاهای صادراتی دارند. برای انتخاب بهترین روش حمل و نقل باید عوامل مختلف مورد بررسی قرار بگیرند.

اظهار کالا به گمرک و ترخیص آن

اظهار کالا به گمرک به معنای معرفی کالای صادراتی به گمرک است. ترخیص کالا هم به معنای خروج کالا از گمرک پس از انجام تشریفات گمرکی می‌باشد. برای اینکه کالا از گمرک ترخیص شود باید اظهارنامه گمرکی تنظیم و اسناد مورد نیاز به گمرک ارائه شود.

ارسال کالا به مقصد و دریافت بارنامه

ارسال کالا و دریافت بارنامه شامل درخواست حمل کالا، صدور بارنامه، ارسال بارنامه و درخواست دریافت کالا میشود.

ارسال اسناد تجاری به خریدار

در این مرحله صادرکننده اسناد تجاری را برای خریدار ارسال می‌کند. این اسناد شامل اطلاعات مربوط به کالا، خریدار، فروشنده، حمل، پرداخت و مقررات گمرکی است. اسناد تجاری باید با دقت تنظیم شوند و خریدار و فروشنده نسبت به صحت و سقم آن اطمینان کامل داشته باشند.

انتخاب روش پرداخت و دریافت وجه

صادرکننده و خریدار بسته به نوع و مبلغ تراکنشی که در معامله انجام شده است، ممکن است راه‌های مختلفی را برای پرداخت و دریافت وجه انتخاب کنند. برخی از این روش‌ها پیش پرداخت، اعتبارنامه، حساب باز و وصول اسنادی است.

صدور صورت‌حساب و اظهار مالیات

صدور صورت‌ حساب و اظهار مالیاتی جزء آخرین مراحل صادراتی است و از طریق ثبت‌ نام الکترونیکی در نظام مالیاتی قابل پیگیری است.

پیگیری خدمات پس از فروش و رفع ایرادات

اگر کالای صادراتی شامل خدمات پس از فروش باشد، صادرکننده باید واحد خدمات پس از فروش را راه اندازی کند که می‌تواند بسیار پرهزینه باشد.