آیا برای ترانزیت کالا باید مالیات و عوارض پرداخت کرد؟

ترانزیت چیست؟

به یک فعالیت بین‌المللی در زمینه حمل و نقل کالا، ترانزیت گفته می‌شود. قوانین و مقررات ترانزیتی در هر کشور، متفاوت و مخصوص به خود می‌باشد اما باید توجه نمود که تمام این مقررات و قوانین وضع شده، بر اساس قوانین بین‌الملی مقرر می‌گردد.

ترانزیت در واقع به معنای مسیر عبور یک کالا از یک کشور به کشور دیگر است. به طور مثال اگر یک کالا بخواهد از ترکیه وارد ایران شود؛ شاید از طریق کشور عراق و از مسیر این کشور وارد ایران گردد. در این حالت باید کالا در کشور عراق، ترانزیت شود.

ترانزیت با واردات صادرات کالا کاملاً متفاوت بوده و برای عبور کالا از کشور سوم باید به آن کشور، عوارض گمرکی یا حق ترانزیت پرداخت گردد. این موضوع باعث شده تا کشورهای زیادی از ترانزیت به عنوان یک منبع درآمد مناسب بهره بگیرند. از جمله کشورهایی که در این زمینه بسیار فعال بوده اند می‌توان به سنگاپور و امارات اشاره نمود.

تفاوت ترانزیت با صادرات و واردات

در اصطلاح صادرات، مبدا کالا کشور ایران و مقصد یک کشور دیگر می‌باشد. در واقع می‌توان گفت که گیرنده کالا، مشتری کالای ایرانی خواهد بود. و در حالت برعکس، وقتی یک شخص از کشور دیگر، کالایی را وارد ایران کند؛ به آن واردات می‌گویند. در ترانزیت نیز به اصطلاح، مبدا و مقصد کالا، کشور ایران نیست و فقط نقش یک کشور عبوری را دارد.

انواع ترانزیت کالا

به طور کلی ترانزیت به دو دسته تقسیم‌بندی می‌گردد:

ترانزیت داخلی

چنانچه جابجایی و ترانزیت کالا بین دو گمرک در یک کشور باشد؛ به آن ترانزیت داخلی گفته می‌شود. این نوع ترانزیت بیشتر جنبه تشریفاتی دارد. در این نوع ترانزیت، کالاهایی که باید جابه‌جا گردند؛ در مبدا بررسی می‌شوند و در واقع وظیفه گمرک مبدا است که تمامی کالاها را مورد بررسی قرار دهد تا چنانچه کالایی خلاف مقررات به بار اضافه شده باشد را به عنوان کالای قاچاق اعلام نماید.

نکته قابل ذکر درباره ترانزیت داخلی این است که تمامی کالاها در این نوع ترانزیت می‌بایست طبق بازه زمانی مشخص شده به مقصد برسند؛ در غیر اینصورت و چنانچه بار با تاخیر به مقصد رسید؛ به عنوان کالای قاچاق از آن نام برده شده و مصادره خواهد شد.

ترانزیت خارجی

در صورتی که ترانزیت و جابه‌جایی کالا بین سه کشور یا بیشتر اتفاق بیفتد؛ به آن ترانزیت خارجی گفته می‌شود. در ترانزیت خارجی نیز، کالاها باید طبق زمان‌بندی مشخص شده از مرزهای گمرکی وارد کشورهای بعدی شوند و سپس از مرزهای گمرکی همان کشورها خارج گردند.

نکته بسیار مهم در این نوع ترانزیت، گذرنامه می‌باشد. رانندگان ترانزیت خارجی باید از اداره گذرنامه استعلام گرفته و دفترچه خروج از کشور دریافت کنند.

روشهای ترانزیت کالا

کالا و بار برای اینکه منتقل شود و جابجایی از کشوری به کشور دیگر صورت بگیرد؛ می‌تواند به چندین روش انجام شود که در زیر به طور مختصر بیان خواهیم نمود:

• ترانزیت هوایی
• ترانزیت جاده‌ای
• ترانزیت ریلی
• ترانزیت دریایی

آیا برای ترانزیت کالا باید عوارض و مالیات پرداخت کرد؟

100 درصد درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می‌شود، و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می‌گردد؛ از شمول مالیات معاف می‌باشند.

طبق قوانین اگر درخواست ترانزیت داخلی به درخواست صاحب کالا باشد؛ حق بیمه و مسئولیت خسارات احتمالی به عده اوست و در صورتیکه این شیوه حمل و نقل به صلاح دید گمرک صورت بگیرد؛ تمام مسئولیت‌ها و پرداخت هزینه ترانزیت بر عهده گمرک می‌باشد.

بنابر قوانین تصویب شده ایران، افراد واجد شرایط می‌توانند از معافیت مالیات ترانزیت خارجی کالا استفاده نمایند. در ادامه مقاله به تعدادی از این قوانین اشاره خواهیم نمود.

• طبق ماده یک قانون حمل و نقل، درآمدهای ارزی تحصیلی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق سیستم بانکی خارج از کشور به حساب شرکت حمل و نقل صاحب درآمد واریز گردد و طبق قرارداد کتبی باشد؛ مشمول مالیات خواهند بود.

• در شرایطی که مسئولیت حمل بار و کالا از مقصد ایران تا کشورهای خارجی به عهده شرکت حمل و نقل بین المللی ایران باشد؛ درآمد حاصل از حمل کالاهای صادراتی از پرداخت مالیات معاف می‌شوند.

• شایان ذکر است که درآمد حاصل از حمل و نقل داخلی و انتقال کالاهای وارداتی، مشمول مالیات نمی‌شوند.

• وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شوراهای محلی اجازه ندارند از صادرات غیرنفتی کشور، عوارض یا مالیات دریافت کنند.

• معافیت مالیاتی برای بخشهای صنعتی و معدنی در صورتی که خارج از شعاع 120 کیلومتری تهران و 50 کیلومتری اصفهان و 30 کیلومتری مراکز استانها و شهرهای دارای جمعیت بیش از سیصد هزار نفر ‌باشد.

• به موادی که به صورت ترانزیت و به قصد تولید وارد کشور شود؛ معافیت تعلق می‌گیرد. چنانچه به هر دلیلی در ابتدا عوارضی دریافت شده باشد؛ وجه دریافتی پس از صدور کالای تولیدی، قابل برگشت می‌باشد.

• درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت عبوری یا ترانزیت به ایران وارد می‌شوند و بدون تغییر یا انجام کاری بر روی آن، صادر می‌شوند؛ مشمول مالیات با نرخ صفر هستند. در نتیجه مالیات حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت خارجی باید با نرخ صفر صورت گیرد.

مالیات با نرخ صفر چیست؟

زمانی می‌توان شامل معافیت مالیاتی با نرخ صفر شد که طبق قوانین، اعلام شده باشد که شغل شما تحت شرایط خاص، معاف است. اگر قید شود که با نرخ صفر معاف از مالیات شده‌اید؛ لازم است که اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نمایید ولی مشمول مالیات نخواهید شد. این مورد اغلب توسط مودیان مالیاتی رعایت نمی‌گردد و تصور می‌کنند چون معاف از مالیات شده‌اند، پس نیازی به اظهارنامه هم نخواهند داشت که تصور اشتباهی است.

مالیات بر ارزش افزوده ترانزیت

مالیات بر ارزش افزوده یکی از بندهای هزینه‌ای است که در هیچ جای دنیا از حمل‌و‌نقل بین‌المللی دریافت نمی‌شود اما در ایران دریافت آن به معضلی برای فعالان در این بخش محسوب می‌گردد. نواقص در قوانین امور گمرکی از عوامل کاهش شاخص ترانزیت می‌باشد و در این زمینه اصلاحیه‌ای به تصویب رسیده که میتوان امید داشت به زودی اتفاقات مثبتی رخ خواهد داد.

هزینه ترانزیت خارجی

مبلغ عمده هزینه ترانزیت خارجی کالا بابت خرید سوخت می‌باشد. به عنوان مثال یک کشنده تریلی جهت رفت و برگشت از مسیر زمینی به اروپا باید دو مرتبه سوخت‌گیری نماید. حال اگر برای ترانزیت کالا از کشتی استفاده شود؛ لازم نیست تا هزینه سوخت را پرداخت کند اما باید مبلغ و هزینه بیشتری جهت رفت و آمد با کشتی درنظر بگیرد.

مورد دیگری که در افزایش هزینه ترانزیت خارجی کالا تاثیرگذار است؛ پرداخت پول اتوبان و عوارض راه‌ها می‌باشد که این مورد در هر کشور قوانین و روشهای مخصوص به خود را داراست. همانطور که پیشتر بیان گردید، کشور امارات، امن‌ترین کشور از نظر مالیات و هزینه در بخش ترانزیت می‌باشد.

برای استعلام دقیق هزینه ترانزیت خارجی کالا به اروپا یا دیگر کشورها باید با دفاتر خدمات حمل‌و‌نقل بین‌المللی تماس برقرار نمود و در صورت داشتن هرگونه پرسش درمورد چگونگی ترخیص کالا از گمرک و ثبت درخواست سفارش گذاری کالای مدنظرتان، میتوانید با شرکت بازرگانی اصولی شجاعی تماس بگیرید .