ارزش افزوده چیست؟

ارزش افزوده

ارزش افزوده در طول مراحل مختلف تولید و توزیع کالا، روی کالا ارزش‌گذاری می‌شود و در نهایت از مصرف کننده نهایی گرفته می‌شود. در واقع هر محصولی که وارد کارخانه تولید می‌شود، بعد از عبور از مراحل مختلف تولید، ارزشی به آن کالا افزوده خواهد شد که در علم اقتصاد به این روش ارزش افزوده می‌گویند. در ادامه مقاله با ارزش افزوده و فرمول محاسبه آن و کالاها و مشاغل مشمول و معاف از مالیات نیز بیشتر آشنا خواهیم شد.

ارزش افزوده چیست؟

به طور کلی منظور از ارزش افزوده، افزایش ارزش پول یک محصول جهت انجام کار یا خدمات روی آن می‌باشد که این فرایند باعث تغییر بهبود کیفیت و یا تسهیل مصرف کالا می‌شود. با مثالی ارزش افزوده را ساده تر خواهیم کرد:

طبیعتا هر محصول برای تولید نیاز به یک سری مواد اولیه دارد به طور مثال برای تهیه یک کیک شما به مواد اولیه شامل شکر، آرد، تخم مرغ و... دارید. در اینجا قیمت تمام شده این مواد اولیه برای هر یک کیلو کیک 30.000 تومان می‌باشد که شخص تولید کننده این محصول را با قیمت نهایی 50.000 تومان برای فروش وارد بازار می‌کند. در واقع این 20.000 تومان اضافه همان ارزش افزوده خواهد بود که شما روی قیمت نهایی محصول خود اضافه کردید.

بنابراین ارزش افزوده به ارزشی گفته می‌شود که در طی فرایند تولید طبق همان مواد اولیه به محصول اضافه می‌شود. از طرفی ارزش افزوده، طبق ارزش پولی کالا در طی فرایند تولید نیز مشخص می‌گردد.

ارزش افزوده چگونه محاسبه می شود؟

بعد از توضیح ارزش افزوده به سراغ این سوال می‌رویم که یک تولید کننده از چه روشی متوجه این شود که آیا محصول یا کالای آن مشمول ارزش افزوده می‌باشد یا خیر. در اینجا باید بگوییم که ارزش افزوده طبق فرمول خاصی محاسبه می‌شود که برای محاسبه آن باید این فرمول را رعایت کنید. ارزش افزوده برابر است با فروش خالص منهای ارزش مواد و خدمات خریداری شده که به مدیران و شاغلان نیز تعلق دارد. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که نحوه و فرمول محاسبه ارزش افزوده با فرمول و نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده متفاوت است. به این صورت که نحوه و محاسبه مالیات بر ارزش افروده طبق نرخ آن حساب می‌شود.

در واقع نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران به صورت تقریبی غیر مستقیم یا به اصطلاح "صورت حسابی" می‌باشد به این صورت که خریدار هنگام خرید کالا هم هزینه کالا و هم مالیات ارزش افزوده که شامل ضریب نرخ مالیات بر ارزش افزوده است را نیز باید به فروشنده بپردازد و شخص فروشنده نیز این وظیفه را دارد که تا پایان هر دوره مالیاتی آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. همچنین پرداخت مالیات بر ارزش افزوده توسط فروشنده به سازمان امور مالیاتی همان مابه التفاوت مالیات بر ارزش افزوده دریافتی و پرداختی شخص می‌باشد چرا که فروشنده واسطه یک بار این کالا را خریداری نموده و در زمان خود مالیات آن را پرداخت کرده است.

نرخ مالیات در ایران

به طور معمول نرخ مالیات در ایران برابر با 9% می‌باشد که از این 9% مالیات 3% آن صرف عوارض شهرداری و دهیاری‌ها و 1% آن به حوزه سلامت و 27 صدم درصد آن نیز برای توسعه ورزش همگانی در کشور می‌باشد. لازم به ذکر است که این 9% مالیات ثابت نیست و افزایش یا کاهش آن توسط قانون گذاران متغییر است.

مالیات خود را چگونه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنیم؟

پرداخت مالیات به صورت 3ماهه یا فصلی محاسبه و پرداخت خواهد شد. به طور پیش فرض یک فروشنده هر 3 ماه یکبار موظف است مالیات محصولات خود را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند که ظرف مدت 15 روز پس از دوره مهلت دارد تا این مالیات را بپردازد. توجه داشته باشید که در صورت عدم تسویه در تاریخ مشخص برای افراد طبق قانون جریمه ای برای آن در نظر گرفته می‌شود.

مشاغل مشمول به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده

• تمامی وارد کننده و صادرکننده‌ها
• کارگاه‌های تولیدی و کارخانه‌ها
• ارائه دهنده خدمات حسابداری، حسابرسی، دفترداری
• ارائه دهنده خدمات مشاوره‌ای و مدیریتی
• ارائه دهنگان خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
• هتل‌ها و مسافرخانه‌ها
• عمده فروشان، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی
• موسسات حمل و نقل موتوری، باربری، زمینی و هوایی و دریایی
• موسسات مهندسی
• موسسات تبلیغاتی و بازاریابی
• فروشندگان طلا وجواهرات
• فروشندگان آهن آلات
• صاحبان تالارهای پذیرایی و رستوران
• صاحبان نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودرو، بانگاه معاملات
• صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز خودرو
• صاحبان دفاتر اسناد رسمی
• صاحبان دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی
• چلوکبابی‌ها و سفره خانه‌های سنتی
• دفاتر خدمات دولت الکترونیک، دفاتر خدمات ارتباطی
• کالاهای معاف از مالیات
• محصولات کشاورزی فراوری نشده
• دام و طیو زنده، آبزیان و زنبور‌عسل
• نان، آرد،گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیرخشک
• کتاب، مطبوعات و انواع کاغذ چاپ
• اموال غیر منقول
• کالاهایی که مسافر برای استفاده شخصی همراه خود وارد کشور می‌کند به شرط میزان معافیت طبق مقررات واردات و صادرات
• داروها و لوازم مصرفی درمانی
• خوراک دام و طیور

سخن پایانی

با توجه به آشنایی با ارزش افزوده و نحوه محاسبه آن اگر جزء مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستید موظف به پرداخت مالیات خود به صورت دوره‌ای به سازمان امور مالیاتی کشور می‌باشید که در زمان مشخص شده می‌بایست برای پرداخت آن اقدام کنید.